Hoe vrouwen uit Turkije de vrouwenstrijd in Nederland versterkten
Wat kunnen we leren van de eerste generatie vrouwen uit Turkije over de vrouwenstrijd in Nederland? Terwijl in de vorige eeuw het de norm was dat Nederlandse vrouwen thuis bleven en dus weinig betaald werk deden, werkten vrouwen uit Turkije in Nederland massaal in de fabrieken en in de schoonmaak. Ze verenigden zich en maakten zich hard voor betere arbeidsomstandigheden, zelfstandig verblijfsrecht en tegen discriminatie. Hoe werkt hun emancipatiestrijd door in het leven van de vrouw nu? In Debatpodium Arminius gaan onder anderen Çiğdem Yüksel, Hedy d’Ancona, Berna Toprak en Suzanna Jansen daarover in gesprek.
Aanleiding van het programma is de tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum en het fotoboek van fotograaf en kunstenaar Çiğdem Yüksel ‘Je moest eens weten’. Zij interviewde de eerste generatie vrouwen uit Turkije in Nederland, verzamelde foto’s uit hun fotoalbums en portretteerde ze. Om zo ons visueel archief in Nederland aan te vullen.
Net voor Internationale Vrouwendag onderzoeken we deze avond de rol van vrouwen uit Turkije binnen de Nederlandse vrouwenemancipatie in de jaren zeventig en tachtig. Wat was de bijdrage van deze vrouwen aan de Nederlandse arbeidsmarkt? En welke bijdrage hebben zij geleverd aan de strijd voor gelijke rechten? Specifiek staan we stil bij de rol van de vrouwenvereniging de ‘Hollanda Türkiye Kadınlar Birliği’ (HTKB). Waarom kennen we deze verhalen niet en hoe zorgen we ervoor dat hun verhalen een plek krijgen in ons collectief geheugen?
Dit is een programma van Nederlands Fotomuseum, Prospektor en Debatpodium Arminius.
Çiğdem Yüksel is een Turks-Nederlandse fotograaf en beeldend kunstenaar. In haar werk richt Yüksel zich op de invloed van fotografie op ons collectieve geheugen. In het hart van Yüksels werk ligt een diepe verbondenheid met de mensen die ze portretteert. Haar creatieve proces leidt tot een diverse reeks resultaten, van foto- en videowerken tot interactieve installaties, podcasts, textielwerken en publicaties. Ze begon haar carrière in de fotografie bij de Volkskrant. In 2017 won ze de prestigieuze Zilveren Camera-award voor haar portretserie van Syrische kindvluchtelingen die werkten in textiel- en schoenfabrieken in Turkije.
Berna Toprak (34) is socioloog en werkt als promovenda aan de Universiteit van Amsterdam binnen het project “EnGendering Europe’s Muslim Question” onder leiding van prof. dr. Sarah Bracke. Ze is met name gespecialiseerd in kritische media-analyse en houdt zich bezig met vraagstukken rondom gender, seksualiteit, racisme en religie. In 2018 heeft ze samen met Ibtissam Abaaziz, Saida Derrazi en Nawal Mustafa het moslimvrouwen collectief S.P.E.A.K. opgezet waarmee ze onder de slogan “ik ben niet jouw strijdtoneel” de strijd tegen seksisme en racisme aangaan.
Suzanna Jansen is verteller en schrijfster van onder andere de bestsellers Het pauperparadijs en De omwenteling of de eeuw van de vrouw. In haar boeken onderzoekt ze het verleden omdat ze het heden wil begrijpen. Het gaat haar om gewone mensenlevens, en hoe grote maatschappelijke ontwikkelingen daarop ingrijpen – armoede, de positie van vrouwen, de noodzaak om kunst te maken tegen de keer in, of wat er gebeurt als er in je land een oorlog uitbreekt.
Foto: Mark Uyl