13 APRIL
Adriaan van Dis – Anna Blaman lezing
13 april van 19.00 – 20.00 – Grote Zaal
Adriaan van Dis (1946) vestigde in 1983 een dubbele reputatie met zijn novelle Nathan Sid en zijn boekenprogramma Hier is…Adriaan van Dis. Tot zijn oeuvre (in 2015 bekroond met de Constantijn Huygensprijs) behoren o.m. zijn veelgeprezen reisliteratuur en Indische romans. Familieziek (2002) werd in 2017 bewerkt werd tot beeldroman. Voor zijn moederboek Ik kom terug ontving hij in 2015 de Libris Literatuurprijs. Hij geeft regelmatig blijk van een kritische maatschappelijke visie.
De Rotterdamse auteur Anna Blaman (1905-1960) geldt als literair icoon, cultureel en maatschappelijk geëngageerd boegbeeld, en (homo)seksuele voorvechter. Blaman zag het kunstenaarschap als opdracht en gaf in haar eigen lezingen uiting aan haar culturele, maatschappelijke en humanistische bespiegelingen. Haar gedachtegoed vormt een leidraad voor de lezing die haar naam draagt. De lezing zal worden gepubliceerd.
De nooit gepeilde diepte: Antoine de Kom
13 april van 20:15 – 20:25
Antoine de Kom (1956) is dichter en forensisch psychiater. Vanaf zijn debuut Tropen (1991) publiceerde hij zes bundels. Een hoogtepunt in zijn contrastrijke dichterlijke oeuvre vormt Ritmisch zonder string dat in 2014 bekroond werd met de prestigieuze VSB Poëzieprijs. Hij is een kleinzoon van de Surinaamse verzetsman Anton de Kom.
Voordracht: Radna Fabias
13 april van 20.00 – 20.10
Radna Fabias (1983) debuteerde in 2018 met Habitas. In haar dichtbundel vraagt een Antilliaanse vrouw zich af wat ‘thuis’ is en vormen afkomst en etniciteit een thema: Zoals veel vrouwen wist ik altijd al dat ik een man zou huwen. Het werd een zwarte man omdat dat beter bij mijn jurk zou staan.
De nooit gepeilde diepte: Karin Amatmoekrim, Raoul de Jong
13 april van 20:15 – 20:45 Bovenzaal
Gesprekken over het Nederlandse en Belgische koloniale verleden. Het Holland Festival stelde in 2017: ‘De Nederlandse rol in de geschiedenis met Indonesië is eenzijdig beschreven. Er werd gepubliceerd over het structureel gewelddadige koloniale verleden. Nu moet een stap gezet voorbij zelfbeklag en boetedoening.” Postkoloniaal debat houdt beide invalshoeken in. Wat zijn de invloeden op de Indonesische samenleving? Wat is de beeldvorming over Nederland?’
Karin Amatmoekrim (1976) vestigde haar naam met Het gym (2011) over een Surinaamse tiener op een school met Nederlandse leerlingen. Haar culturele achtergrond vormt een thema in haar meeste romans, eerder in Wanneer wij samen zijn (2006), evenals in De man van veel (2013) over de Surinaamse verzetsheld Anton de Kom en in haar laatste boek Tenzij de vader (2016).
Gespreksleider: Raoul de Jong
De nooit gepeilde diepte: Koen Peeters, Raoul de Jong
13 april van 20:45 – 21:30 | Bovenzaal
Gesprekken over het Nederlandse en Belgische koloniale verleden. Het Holland Festival stelde in 2017: ‘De Nederlandse rol in de geschiedenis met Indonesië is eenzijdig beschreven. Er werd gepubliceerd over het structureel gewelddadige koloniale verleden. Nu moet een stap gezet voorbij zelfbeklag en boetedoening.” Postkoloniaal debat houdt beide invalshoeken in. Wat zijn de invloeden op de Indonesische samenleving? Wat is de beeldvorming over Nederland?’
Koen Peeters (1959) richt zijn schrijversblik zowel op België en zijn cultuurgoed als op Europa en het Afrikaanse continent. Voor zijn roman over het geteisterde Rwanda Duizend heuvels (2010) ontving hij de E. du Perronprijs. Zijn roman over Congo, De mensengenezer werd bekroond met de ECI Literatuurprijs 2017. De jury omschreef de roman als een boek dat ‘raakt aan het onzegbare’. Gespreksleider: Raoul de Jong (1984)k
0
100 jaar Hella Haasse: Kester Freriks, Aleid Truijens
13 april van 20.45 – 21.35
Kester Freriks (1954) behoort als schrijver, dichter, publicist, dramaturg, criticus en biograaf tot de meest veelzijdige Nederlandse auteurs. Als schrijver debuteerde hij in 1979 met de bundel Grand Hotel Lembang. Hij geldt daarnaast als gerenommeerd recensent van NRC. Van zijn hand verschenen verder o.m. biografieën over de Indische schrijfsters Maria Dermout en Madelon Székely-Lulofs.
Aleid Truijens (1955) is schrijver, columnist en recensent van de Volkskrant. In haar romans toont ze zich onder meer een ironische observator te midden van hoogopgeleiden. Ze geldt als kenner van het werk van F.B. Hotz en schreef de biografie Geluk kun je alleen schilderen. F.B. Hotz. Het leven (2011). Momenteel werkt ze aan een biografie van Hella Haasse. Gespreksleider: Paul van der Gaag
0
Muziek: Duo Merpati
13 april van 21.45-22.10
Sinta Wullur (1958) is componist en musicus. Ze studeerde bij Ton de Leeuw. Kenmerkend aan haar composities zijn sfeerwerking en dramatische lijnen. Belangrijk thema in haar experimentele werk vormt de overbrugging van culturen.
Debat: Andermans huid – Stephan Sanders, Karin Amatmoekrim, Adriaan van Dis, Leon Heuts
13 april van 22.20 – 23.15
Velen zullen het onderschrijven: literatuur is een vrijplaats. In de praktijk blijkt het gevoeliger te liggen. Steeds vaker ontbranden er ethische discussies omtrent de vrijheid en mobiliteit van schrijvers. Wat mag in literatuur? Heb je als schrijver een vrijbrief om je te verplaatsen in personages van andere sekse, etniciteit, leeftijd of diersoort? Met Stephan Sanders,Karin Amatmoekrim, Adriaan van Dis Gespreksleider: Leon Heuts
Presentatie vrijdagavond: Özgür Canel
f
14 ARPIL
e
Debat: het grote geld – Kluun, Geert Maarse, e.a.
14 april van 19.30 – 20.30
Geld lijkt een taboe in het literaire landschap. We hebben het er het liefst zo min mogelijk over. Dat is een vreemd verschijnsel aangezien de meeste schrijvers (laat staan dichters) onmogelijk kunnen leven van hun boeken: inmiddels heeft de trend een dieptepunt bereikt. Hoe komt dit? Wat zegt het over de waardering voor literatuur? Wat betekent het voor de keuzes van auteurs en uitgevers?
Met: Kluun, Rudy van Schoonbeek, Erik Jan Harmsen, Arianne Baggerman. Gespreksleider: Geert Maarse
Kluun (Raymond van de Klundert, 1964) beleefde met Komt een vrouw bij de dokter (2003) het meest verkochte Nederlandse debuut ooit: tot nu toe 1, 2 miljoen exemplaren. De roman werd verfilmd (2009) en in ruim 30 talen vertaald. Recensenten sabelden het boek eendrachtig neer, maar oordeelden verschillend over latere romans. Extra publiciteit leverden Kluuns uiteenlopende ludieke acties. Evenals zijn visies op de toekomst van het boekenvak en verplichte literatuur in het onderwijs. Gespreksleiding Geert Maarse.
Het Literair Kwartet: Marja Pruis, Erik Jan Harmens, Herman Brusselmans, Christiaan Weijts
14 april van 20.40-21.40
Tijdens Het Literair Kwartet bespreken vier auteurs de stand van zaken in de Nederlandstalige letteren aan de hand van recent uitgekomen (door hen te lezen) boeken en/of gebeurtenissen.
Marja Pruis (1959) is schrijfster en samensteller van de boekenbijlage in de Groene. Met haar romans, columns en biografieën over A.H. Nijhoff en Patricia de Martelaere ontwikkelde ze zich tot een van de prominente vrouwelijke stemmen in de Nederlandse literatuur. Voor Kus me, straf me (2011) kreeg ze de Jan Hanlo Essayprijs. In 2016 ontving ze de Heldringprijs voor haar columns.
Erik Jan Harmens (1970) publiceerde vier dichtbundels. Zijn roman Hallo muur (2015) werd Boek van de Maand bij De Wereld Draait Door en kreeg uitzinnige reacties. In 2017 verscheen Pauwl, een geestige en menselijke roman over een autist. Zaterdags schrijft hij over een bestaan zonder roes en verdoving in dagblad Trouw.
Herman Brusselmans (1957) publiceerde met zijn autobiografie Hij schreef te weinig boeken (2017) zijn vijfenzeventigste boek. Wat hierin werkelijkheid is en wat fictief is mag de lezer zelf bepalen. Intussen verscheen van deze schrijver, dichter en columnist alweer het zesenzeventigste boek: Feest bij de familie Van de Velde. Brusselmans wordt zowel verguisd als bewierookt om de vermeende eentonigheid, provocaties en platvloersheid waarmee hij in de Vlaamse letteren een onmiskenbaar eigen stem laat horen.
Christian Weijts (1976) (tevens gespreksleider) is schrijver en kritisch columnist in NRC en de Groene. Zijn boeken werden meermalen bekroond en genomineerd. Zijn veelzijdige, virtuoze romans zoals Art. 285b (2006), Euforie (2012) en De linkshandigen (2014) kenmerken zich door wisselende verteltechnieken en tijdsperspectieven, en schetsen een roerige en complexe maatschappelijke realiteit.
Hudo Clausjaar: Zacht Lawijd
14 april van 21.45-22.15
Zacht Lawijd richt zich als literair-historisch tijdschrift op negentiende- en twintigste-eeuwse literatuur in Vlaanderen en Nederland. Sinds 2001 publiceert het artikelen, documentaire beschouwingen bij archivalia en nieuw onderzoek voor breed geïnteresseerd publiek.
Met: Hugo Clausjaar, Johan van Hecke, Evelien Verschueren, Maria Heiden.
Muziek: Meisje dat huilt – Sandy Struijs, Erik van der Kroft
23.15-23.40
Zangeres Sandy Struijs luidt de nacht in met een programma van Nederlandse muzikale klassiekers, op piano begeleid door Erik van der Kroft.
DOORLOPEND
Virtual Reality: Lokroep / Zonder handen – Micha Hamel, Demian Albers
Doorlopend van 19:30 – 23:00
De VR installaties van Micha Hamel en Demian Albers brengen taal en beeld binnen het digitale domein en gelden daarmee als de eerste literaire VR installaties ter wereld. Ze bieden een interdisciplinaire, intensieve, betekenisvolle ervaring aan de toeschouwer. Lokroep is een multimediaal 360 graden Virtual Reality-gedicht, gemaakt voor de Oculus Rift. Een vrouwenstem onderwerpt de aandacht van de toeschouwer aan zijn eigen regime en sleurt deze mee een sensuele ervaring in die gaandeweg minder aangenaam uitpakt. Uiteindelijk is er een ontsnappen mogelijk: de echte werkelijkheid. Zonder handen is een kort filosofisch gedicht, geschreven voor en over de virtuele wereld van de Oculus Rift. Een 3D-verhaal over het loslaten van lichaam en geest, over de betekenis van denken en voelen.
Micha Hamel (1970) is componist, dichter en dirigent. Zijn werk is uitgevoerd door vrijwel alle belangrijke gezelschappen. Exemplarisch voor zijn vernieuwingsdrang en veelzijdigheid zijn o.m. de tragische operette Snowwhite (2008) en The Red Kimono (2012) naar een schilderij van Breitner. Hij schreef teksten bij de 3D-presentaties Lokroep en Zonder handen. Zijn poëzie werd meermalen bekroond. Zijn laatste bundel Toen het moest (2017) omvat een collage van uiteenlopende teksten.
Demian Albers (1983) is animator bij studio APVIS. Begonnen als tekenaar heeft hij gaandeweg zijn vaardigheden uitgebreid met 3d game development en grootschalige videomapping projecten. Hij verlegt technische grenzen voor het vertellen van verhalen.
Dit festival is onderdeel van de agenda van Rotterdam Festivals. Kijk voor het complete overzicht op www.woordnacht.nl. Woordnacht wordt mede mogelijk gemaakt door Arminius, het Nederlandse Letterenfonds, Lira Fonds, Gemeente Rotterdam, Stichting bevordering van volkskracht, Nederlandse Taalunie, Elise Mathilde, Hendrik Muller fonds, De Groot fonds, Stichting Sanssouci, G. Ph. Verhagen-Stichting, Van den Berch van Heemstede Stichting, Erasmusstichting, STOER en NL=US.