Hier Gebeurt ’t – acties

Bestel je een ticket vòòr 9 maart, dan krijg je gratis een Filosofie Magazine thuisgestuurd. Gebruik hiervoor de link die in de mail bij het ticket staat.

Hoe verander je een mening? – David McRaney
De overtuigingen van de meeste mensen zijn onveranderlijk. Toch? Socrates bracht al in de oudheid met zijn slimme vragen meningen tot wankelen. De laatste jaren vond in de sociologie, psychologie en neurowetenschappen een revolutie plaats met veel nieuwe inzichten over hoe meningen worden gevormd en hoe je ze kunt veranderen. David McRaney laat zien dat de overtuigingen van mensen minder vaststaan dan wel gedacht wordt, mensen veranderen hun opvattingen hun hele leven lang. In zijn nieuwe boek brengt hij deze nieuwe kennis samen. Waarom heeft iemand een bepaalde mening? Hoe deze te bevragen? In een tijd waarin polarisatie toeneemt en ieder debat kan worden afgedaan met ‘ja, maar dat is jouw mening’ levert dit boek cruciale kennis op. Voertaal: Engels.

‘Slim en prikkelend.’ – Financial Times. ‘Een wondermiddel.’ – New Scientist. ‘Optimistisch, verhelderend en zelfs inspirerend.’ – The Guardian. Een van de beste boeken van 2022 door Amazon, in zowel de categorie ’science’ als ‘business and leadership’.

Wat is ruimte waard – Marjolijn van Heemstra
In de ruimte lonkt het nieuwe goud. Waar vroeger verre landschappen gekoloniseerd werden, zijn nu planeten aan de beurt. Miljardairs lanceren de ene raket na de andere, er zijn plannen voor mijnbouw op asteroïden en voor een tankstation op de maan voor wie op doorreis is naar Mars.

Maar ten koste van wat? In dit boek neemt Marjolijn van Heemstra je mee naar de vertes die rijk maken en toont ze de verarming die dat tegelijkertijd teweegbrengt.

Marjolijn van Heemstra is schrijver, dichter en theatermaker. Haar laatste boek In lichtjaren heeft niemand haast zijn werd verkozen tot NPO Radio 1 non-fictie boek van het jaar. Van Heemstra is schrijver van het Essay van de Maand van de Filosofie 2023 Wat is ruimte waard.

Trots – Martha Claeys
Is trots een goede of een slechte emotie? Volgens Martha Claeys hangt dat er vanaf. Ze onderscheidt drie soorten trots: als zelfwaardering, als zelfrespect en als zelfliefde. Trots gaat over het innemen van ruimte en is volgens Claeys een waardevolle emotie, totdat ze niet meer nodig is.

Martha Claeys is onderzoeker aan het Centrum voor Ethiek van de Universiteit Antwerpen en programmamanager bij de Internationale School voor Wijsbegeerte. Samen met Lotte Spreeuwenberg maakt ze de filosofische podcast Kluwen en in maart verschijnt bij uitgeverij Boom haar debuut Trots, de filosofie van een emotie.

De wortels van woke – Gijs van Oenen
Rondom veel kwesties van deze tijd, zoals Black Lives Matter, #MeToo, LHBTQI en het koloniale verleden, woedt een heftige strijd. Soms met ironie, soms verbitterd, maar altijd vanuit de vaste overtuiging van een gelijk dat is verbonden met de eigen identiteit. Juist in die stellige overtuiging lijken links en rechts op elkaar, net als in hun afkeer van hun gezamenlijke vijanden: het liberale denken, de burgerlijke normaliteit en het kapitalisme. In zijn nieuwe boek Culturele veldslagen schetst Gijs van Oenen hiervan de filosofische en historische achtergronden. Radicale inzichten uit de Franse filosofie over taal, waanzin en seksualiteit, van met name Derrida en Foucault, hebben in de afgelopen halve eeuw ingrijpende gevolgen gehad voor ons denken.

Gijs van Oenen is universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Met Overspannen democratie haalde hij de shortlist van de Prinsjesboekenprijs en de longlist van de Socratesbeker.

Onder anderen – KASSETT
Een interactieve performance en theatrale gedachtewisseling over de onbegrijpelijke ander.

Hoogleraar wijsbegeerte Gerard Bolland was meer dan een eeuw geleden berucht om zijn bulderende toespraken en zijn nietsontziende kritiek op collega’s en studenten. Vanwege zijn laatste toespraak De Teekenen Des Tijds wordt hij zelfs gezien als grondlegger van het fascistisch gedachtegoed in Nederland. Zijn borstbeeld stond tot 2003 in de Tweede Kamer, maar werd toen met stille trom verwijderd – gecanceld, zou je kunnen zeggen. Terecht, of moeten we altijd een poging blijven doen ons tot de ander te verhouden? Of moeten we iemand als Gerard Bolland helemaal niet wíllen begrijpen?

Muziektheatercollectief KASSETT  bestaat uit filosoof Gerko Tempelman, zangeres en actrice Oukje den Hollander en schrijver en regisseur Frank Siera.

Dat wat ons bindt – Ronald van Raak
Het debat polariseert en de politiek fragmenteert. Het lijkt erop dat de tegenstellingen groeien. Toch hebben mensen behoefte aan eenheid en solidariteit. Na jaren neoliberale concurrentie en postmodern relativeren is het tijd weer  na te denken over dat wat ons bindt: in de buurt en op het werk; in de stad en in het land.

Discussie over waarden wordt vaak afgedaan als moraliseren – of het beperken van de vrijheid van anderen. Het is echter de vraag of vrijheid wel mogelijk is zonder gedeelde waarden. Ronald van Raak vindt hierbij inspiratie in het gedachtegoed van Erasmus en de Duitse filosoof Markus Gabriel.

Ronald van Raak is hoogleraar Erasmiaanse waarden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast is hij onder meer politiek adviseur en recensent voor de Volkskrant. Hij schreef het boek Denken op de dijken. Het Nederland van de filosofen.

Tien levenswijsheden van Kierkegaard – Geert Jan Blanken
Søren Kierkegaard is een van de belangrijkste filosofen uit de geschiedenis van de filosofie. Kierkegaard waarschuwde al in de 19e eeuw voor maatschappelijke en persoonlijke problemen waar we vandaag de dag mee te maken hebben. Geert Jan Blanken publiceerde onlangs Søren Kierkegaard, levenswijsheden, met daarin 500 geselecteerde citaten. Blanken zal een korte introductie geven op Kierkegaard’s levensfilosofie en tien belangrijke citaten presenteren, die de meest te zeggen hebben over de wereld van nu.

Geert Jan Blanken studeerde wijsgerig-historische Pedagogiek aan de Vrije Universiteit. Hij werkte in het onderwijs en kerkelijk jeugdwerk, was trainer/adviseur en eindredacteur en manager bij de publieke omroep. Hij schreef meerdere boeken over Søren Kiekegaard.

Filosofie van de waanzin – Sanneke de Haan
Wat is waanzin en hoe ontstaat deze? Het is bekend dat veel factoren kunnen meespelen: traumatische gebeurtenissen, falende neurotransmitters in het brein, zorgen, armoede, uitsluiting en ‘slechte’ genen. Sanneke de Haan integreert deze factoren in een holistische aanpak, de zogenoemde ‘enactive’ psychiatrie. Wij zijn niet alleen ons brein, noch is er in therapie alleen een keuze tussen ‘pillen’ en ‘praten’.

Sanneke de Haan is bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie bij de Erasmus School of Philosophy (ESPhil) en het Erasmus Medisch Centrum (EMC). Zij publiceerde recentelijk bij Cambridge University Press Enactive Psychiatry.

Praktische Filosofie: nieuw denken met de oude Grieken – Paulien ’t Hoen en Anne-Marie Gunnink

In lastige situaties of dilemma’s raak je vaak snel verwikkeld in allerlei gedachten. Hoe komt dat? Het woord ‘gedachte’ verklaart het al. Dit is ‘oud denken’, dat wat je (ooit) gedacht hebt. In eenvoudige situaties, die zich al vaker voorgedaan hebben, kun je hier genoeg aan hebben. Maar in complexiteit kun je vastlopen tegen de grenzen van je denken. ‘Ik kom er niet uit’. Dan heb je nieuw denken nodig. Als je blijft denken zoals je altijd hebt gedacht, blijf je doen wat je altijd hebt gedaan. Met behulp van de Griekse focus op het goede, ware en het schone ga je in deze workshop aan de slag met een dilemma of kwestie die jou bezighoudt. Je ervaart hoe je jezelf uit een denkgroef kunt halen en van daaruit anders kunt handelen.

Anne-Marie Gunnink is praktisch filosoof en adviseur in organisatieontwikkeling. Ze houdt van trage vragen en werken met een ongewisse toekomst. Praktijkonderzoek, precisie en verbeelding liggen ten grondslag aan haar socratische interventies.

Paulien ’t Hoen is praktisch filosoof en programmadirecteur in de culturele sector. De essentie van het socratische ligt voor haar in het bressen slaan voor nieuw denken met behulp van verbeelding en precisie.

Gunnink en ’t Hoen vormen samen Radius- Socratische vaardigheden voor professionals, zie www.Radius-svp.nl

Praktische Filosofie: wijsheid in de praktijk – Erik Boers
Hoe treed je op wanneer je merkt dat een collega rommelt met de eigen declaraties? Wat te doen met een dominante dwarsligger tijdens een Teamsoverleg? Blijf je achter jouw manager staan op wiens stijl van leidinggeven medewerkers toenemende kritiek hebben? Leidinggevenden staan regelmatig voor lastige keuzes: wat is wijs? Zij ontwikkelen in de loop van hun werkende leven een vorm van praktische wijsheid. Aan de hand van een interview met een leidinggevende en een concrete oefening zal Erik Boers dit tastbaar maken.

Erik Boers is werkzaam als ‘philosopher in residence’ bij de Comenius Leergangen en al 36 jaar actief op het grensvlak tussen filosofie en organisaties. Onlangs promoveerde hij op een proefschrift over het Socratisch Gesprek (‘From Science to Conscience; the Socratic Dialogue Revisited’).

De Rotterdamse Nacht van de Filosofie wordt georganiseerd door Arminius, Boekhandel Donner, Erasmus Universiteit Rotterdam, Filosofie Magazine en de Internationale School voor Wijsbegeerte.