ENERGIEPOLITIEK IN EEN EEUW VAN KLIMAATVERANDERING
i.s.m. Studium Generale Erasmus Universiteit Rotterdam
Volgens de Amerikaanse schrijver en columnist Thomas Friedman zullen de geopolitieke conflicten die de wereld de afgelopen 15 jaar hebben geteisterd de eerste van een lange reeks energy wars zijn. De 21e eeuw zal in het teken staan van een wereldwijde strijd om energie. De wereldgemeenschap ziet zich voor een duivels dilemma geplaatst: terwijl de economie schreeuwt om het oppompen van steeds meer olie, brengt elk verstookt vat ons verzuipen dichterbij.
Welke middelen staan ons ter beschikking om dit dilemma te doorbreken? Is er in het huidige politieke bestel, waarin effectieve politiek slechts twee jaar duurt, nog wel ruimte voor het aanpakken van grote kwesties? Het is een teken aan de wand dat hét politiek-ecologische probleem bij uitstek, de klimaatverandering, in de verkiezingscampagnes nauwelijks aan bod kwam. In een moreel klimaat van vrijheid, veiligheid en vermaak lijkt de zorg voor het milieu op de politieke barometer geen plaats te hebben. Raakt de toekomst van onze beschaving bekneld tussen een kortzichtige, persoonlijke zucht naar comfort en de belangen van aandeelhouders? Zal het klimaatdebat gesmoord worden onder de stapel nota’s waarmee milieubeweging, gevestigde politiek en industrie elkaar bestoken?
De Rotterdamse filosofen Henk Oosterling en Jeroen Timmermans, beiden werkzaam aan de Erasmus Universiteit, openen een wijsgerig venster dat uitzicht biedt op het energie- en klimaatvraagstuk. Jeroen Timmermans zal het onderwerp inleiden en vanuit het werk van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk de paradoxen duiden in welke we verstrikt zijn geraakt. Hij zal betogen dat de Verlichting tot drie eeuwen van ecologische duisternis heeft geleid en zal oproepen tot een Tweede Verlichting: een herbezinning op de verhouding tussen mens en planeet die het morele pad effent voor een transitie naar een duurzame samenleving. Daarna zal Henk Oosterling, in een kritiek op het boek The Hydrogen Economy van de Amerikaanse econoom Jeremy Rifkin, laten zien hoe geopolitiek, ecopolitiek, relipolitiek, biopolitiek en mediapolitiek om de hete brij heendraaien waardoor een daadkrachtige aanpak van mondiale problemen uitblijft. Hij zal betogen dat een nieuwe, gelaagde politieke theorie nodig is om het wassende tij te kunnen keren.